Lagos, Nigeria – Toen Yusuf Mogaji in 2015 als niet-onderwijzend personeelslid bij de Nigeriaanse federale overheidsdienst aan de Universiteit van Ilorin kwam, droomde hij ervan zijn eigen huis te bouwen. Zijn maandsalaris van 46.000 naira (toen $ 236 waard) was genoeg om voor zichzelf en zijn gezin te zorgen en later dat jaar zelfs een half stuk grond (300 vierkante meter) te kopen.
Acht jaar en vier ambtsbenoemingen later is het land onaangetast gebleven en Mogaji’s ambities zijn niet langer een prioriteit, omdat hij het moeilijk vindt om zichzelf en zijn gezin van drie te voeden.
De waarde van de naira is zo gekelderd dat, hoewel zijn nettosalaris is gestegen tot 57.000 naira, het dollarequivalent in 2023 $68,06 – $167,94 lager is dan wat hij in 2015 verdiende. Bijna de helft van de nieuwe inkomsten gaat nu naar het vervoeren van zichzelf naar en van het werk.
“Is het het geld dat niet eens genoeg is om te voeden, dat ik ga gebruiken om te investeren? Er was een tijd dat het overheidswerk geweldig was, maar nu is dat niet meer het geval”, aldus Mogaji.
Sinds 2015 heeft Nigeria twee recessies doorgemaakt en is de economie geteisterd door de grillen van de mondiale olieprijzen, de COVID-19-pandemie en de aanhoudende oorlog van Rusland in Oekraïne. In juni zei het Bureau voor Schuldbeheer van het land dat de regering schulden aflost met ten minste 73,5 procent van haar inkomsten, waardoor het moeilijk is om aan de basisverantwoordelijkheden te voldoen.
De inflatie staat momenteel op het hoogste punt in 18 jaar – op 26 procent – in Nigeria, terwijl de naira in waarde blijft dalen ten opzichte van de dollar. De economische realiteit werd grimmiger toen Bola Tinubu, in februari tot president gekozen, de naira devalueerde en een decennialange brandstofsubsidie afschafte die de kosten van levensonderhoud had helpen verlagen. Mogaji heeft bezuinigd op de hoeveelheid regulier voedsel en huishoudelijke artikelen die hij koopt, waaronder rijst, griesmeel en zelfs luiers, omdat de prijzen ervan zijn verdrievoudigd.
Het Nigeria Labour Congress, een belangrijke vakbondscoalitie in het land, heeft herhaaldelijk gedreigd de economie stil te leggen uit protest tegen de weigering van de regering om de salarissen van werknemers te verhogen, ondanks de enorme stijging van de kosten van levensonderhoud. Het Nigeriaanse minimumloon bedraagt momenteel 33.000 naira ($39,40).
Tijdens de onafhankelijkheidsrede sloot de regering een compromis door te kiezen voor een extra loon van 35.000 naira ($41,79) voor zes maanden. Al Jazeera sprak met Mogaji en drie andere werknemers die zeiden dat dit nauwelijks genoeg is.
“Zelfs het salaris is alleen voor eten en de rest om jezelf naar je werk te vervoeren, er blijft niets over. En zij [the government] zei dat de palliatieve behandeling zes maanden duurt. Zullen de zaken na zes maanden weer worden zoals voorheen? We zullen weer terug zijn bij af”, zei hij.
Politieagenten controleren het verkeer terwijl demonstranten de binnenlandse terminal van Murtala Muhammed International Airport blokkeren tijdens een staking over arbeidsomstandigheden en lonen in Lagos, Nigeria, op 17 april 2023 [Temilade Adelaja/Reuters]
‘Een rots en een harde plek’
Nu de economie van Nigeria verslechtert, is een verhoging van het minimumloon de belangrijkste eis van verschillende vakbonden. Volgens deskundigen kunnen salarisverhogingen niet gerealiseerd worden omdat de grootste economie van Afrika failliet is en nauwelijks zijn uitgaven kan financieren. Tijdelijke oplossingen, zo voegen ze eraan toe, zullen de begunstigden nauwelijks helpen.
“Er is geen ander antwoord dan dat de inflatie omlaag moet en dat de inflatie laag moet blijven. De eerlijke waarheid is dat voor iedereen die in naira verdient, een inflatie van 26 procent ervoor zorgt dat je nergens heen gaat, ongeacht wie je bent; je maandsalaris doet er min of meer niet toe”, zegt Joachim MacEbong, senior analist bij het in Lagos gevestigde economische inzichtenbureau Stears.
“Het geld is er gewoon niet. De totale inkomsten van Nigeria bedragen vijf biljoen naira en minder; Je kunt met dat geldbedrag niets doen voor een land met 200 miljoen inwoners”, zei hij.
Werknemers zeggen dat zij niet verantwoordelijk zijn voor de situatie in het land, te midden van tientallen jaren van corruptie en verspillende overheidsuitgaven tijdens economische hoogconjunctuur.
“Helaas zijn er kosten verbonden aan dat soort bestuur dat er niet op gericht is pijn op de lange termijn te voorkomen. Er is niets dat we kunnen doen”, vertelde Amara Nwankpa, directeur van openbare beleidsinitiatieven bij de Shehu Musa Yar’Adua Foundation, aan Al Jazeera. “We kunnen het nog een of twee jaar uitstellen, maar uiteindelijk zullen de kippen nog steeds thuiskomen om te slapen en dat is de realiteit: de Nigeriaanse arbeiders zitten tussen een rots en een harde plek.”
Een bus met een onderschrift in de Yoruba-taal dat zich vertaalt naar ‘hard werken garandeert geen geld’ in Onipanu, Lagos [Anthony Obayomi/Al Jazeera]
‘Leefbaar loon’
Sinds Tinubu zijn reeks economische hervormingen aankondigde, hebben veel arbeiders, zelfs op staatsniveau, gepleit voor een alomvattend beleid om de daarmee gepaard gaande schokken op te vangen.
Volgens het Nationale Bureau voor de Statistiek bedroeg de voedselinflatie in Nigeria in september 30,64 procent. Volgens SBM Intelligence, een geopolitiek adviesbureau gevestigd in Lagos, heeft de inflatie zelfs basisvoedsel als jollofrijst, een populair voedingsmiddel, buiten bereik gebracht. Op dezelfde manier zijn de elektriciteitstarieven met 40 procent gestegen en kost brandstof nu 700 naira ($0,84) per liter (0,26 gallon). Transport en andere voorzieningen zijn ook steeds meer buiten het bereik van werknemers.
Tunde Taiwo* [name changed for fear of retribution]De 31-jarige is sergeant bij het Lagos Neighborhood Safety Corps, een veiligheidsagentschap dat door de deelstaatregering is opgericht om de stedelijke misdaad aan te pakken. Zijn werk brengt hem vaak in gevaar. Vorig jaar werd hij overweldigd en mishandeld door schurken.
Toen zijn oktobersalaris van 50.000 naira ($59,70) vóór belastingen kwam, deelden drie leningmaatschappijen daarin.
‘Het is niet zo dat ik de leningen wil, maar wat ga je doen als je familie lijdt? Wat is de essentie van een baan bij de overheid als je niet eens je gezin kunt voeden?” Taiwo, die al vijf jaar voor de regering werkt, zei. En daarom laat hij zich niet afschrikken door tijdelijke verhogingen.
“Ze zouden ons een leefbaar loon moeten geven waar we op kunnen vertrouwen, en geen minimumloon. De manier waarop we leven is niet in overeenstemming met welke levensstandaard dan ook”, zei hij.
Deskundigen zeggen dat de regering wellicht de kans heeft gemist om vangnetten in te voeren, omdat zij jaren van economische groei heeft verspild. “De regering moet kiezen voor het laaghangende fruit dat zich kan richten op de kwetsbaren en meest getroffenen in het land, zoals voedsel en andere energiebronnen die onmiddellijke impact kunnen hebben”, zei Nwankpa.